�zbekistan'da kad?nlara bask?

?nsan haklar? aktivistlerini tutuklatan �zbekistan, �mide Niyazova'y? "itiraf" ko?uluyla serbest b?rakt?; G�lbahar Turaeva'yi ikinci kez hapse mahkum etti.

17 May�s 2007 02:43

Avrupa Birli?i, dün (14 May?s), insan haklar? ihlallerini ara?t?ranlara bask? uygulayan Özbekistan'a yönelik yapt?r?mlar?, AB'de istenmeyen ki?ilerden (persona non grata) dört ki?i ç?kararak, hafifletme karar? ald?.

13 May?s 2005'te ya?anan, insan haklar? örgütlerine göre 800 ki?inin, Özbek yetkililerininse 187 ki?inin öldü?ünü savunduklar? "Andican olaylar?"ndan sonra AB Özbekistan'a yapt?r?m karar? alm??t?. Alt? ayda bir gözden geçirilen söz konusu yapt?r?mlar Kas?m 2006'da hafifletilmeye ba?lanm??t?.

Niyazova "itiraf"la serbest kalabildi

Ancak Özbekistan'da özellikle kad?n gazeteci ve aktivistler zor günler geçiriyor: Andican ?syan?'n? ara?t?r?p raporla?t?rd??? için "kamu güvenli?ini tehdit edecek nitelikte bilgi toplamak ve yaymak"la suçlanan ba??ms?z gazeteci ve insan haklar? savunucusu Ümide Niyazova, 22 Ocak'ta tutukland?ktan sonra, serbest kalabilmek için "suçlu oldu?unu kabul etmek, pi?man oldu?unu söylemek ve birlikte çal??t??? kurulu?lar? yermek" zorunda b?rak?ld?.

7 May?s'ta serbest b?rak?lan Niyazova, 1 May?s'ta da, K?rg?zistan'la Özbekistan aras?ndaki s?n?r? geçerek "kamu güvenli?ini tehdit edecek nitelikte bilgi toplamak ve yaymak" iddias?yla 7 y?l hapse mahkum edilmi?ti. Özbek yarg?s?, tahliyeye hapis cezas?n? erteleyerek hükmetti.

RSF ve HRW: Hapisteki gazeteci ve aktivistlere özgürlük

Üç ya??nda bir çocuk annesi olan Niyazova'n?n tahliye edilmesinin Özbekistan Cumhurba?kan? ?slam Kerimov'un uluslararas? kamuoyuna yönelik bir jesti oldu?unu bildiren uluslararas? S?n?r Tan?mayan Gazeteciler (RSF) örgütü, bu ülkedeki haberci ve aktivistlerinin durumunu izlemeye devam edeceklerini aç?klad?.

Halen "Radio Free Europe/Radio Liberty" ve çe?itli ajanslar?n Ta?kent muhabirli?ini yapan Niyazova, geçmi?te de New York merkezli ?nsan Haklar? ?zleme Örgütü (HRW) için çevirmen olarak görev yapm??, Freeedom House ve Internews gibi kurulu?larda da çal??m??t?.

Da??lan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birli?i ülkeleri aras?nda en bask?c? olan olarak gösterilen Özbekistan'da son olarak da bir ba?ka kad?n aktivist mahkum edildi.

Geçti?imiz günlerde bir aç?klama yapan HRW, Gülbahar Turaeva isimli aktivistin Andican Mahkemesi'nce "gerçekd??? haber yaymak" iddias?yla mahkum edildi?ini duyurdu.

"Turaeva'ya davalar insafs?zca"

Turaeva'n?n ikinci kezdir cezaland?r?ld???n? aç?klayan HRW yetkilis Holly Cartner, "Bu ikinci ceza insafs?zca oldu?u kadar, Ta?kent'le ili?kilerde aktivistlerin serbest b?rak?lmas?n?n ko?ul olmas? gerekti?ini de gösteriyor" dedi.

En küçü?ü 8 ayl?k olan dört çocuk annesi Turaeva, bir doktor olarak, hekim ve hasta haklar?n? savunan Anima-kor adl? sivil toplum kurulu?unda çal???yor.

Özbek-K?rg?z s?n?r?n? geçerken yan?nda sürgündeki muhalif lider Muhammed Solih'in kitaplar?n? bulundurdu?u gerekçesiyle 14 Ocak'ta tutuklanan Turaeva, 24 Nisan'da 6 y?l hapse mahkum edilmi?ti.